Pomiary temperatury w zbiornikach wodnych i ciekach płynących pozwalają dowiedzieć się więcej na temat warunków panujących na różnych głębokościach. Informacje zgromadzone za pomocą mierników temperatury przydają się zarówno osobom prywatnym, jak i firmom czy instytucjom. Czemu służy i jak wykonać pomiar temperatury wody w jeziorze lub w rzece? Sprawdźmy.
W jakim celu wykonuje się pomiar temperatury wody w rzece lub jeziorze?
Temperatura wody w rzece, stawie hodowlanym lub w jeziorze wywiera decydujący wpływ na funkcjonowanie podwodnych ekosystemów. Pomiary temperatur wody wykonywane są więc głównie w celu sprawdzenia, czy ryby i inne zwierzęta mają odpowiednie warunki rozwoju. W przegrzanej wodzie zaczyna bowiem brakować tlenu, namnażają się toksyny i glony, które zakłócają prawidłowy rozwój fauny.
Monitoring temperatury wód jezior, stawów i rzek jest prowadzony z różnych przyczyn. Najczęściej wykonuje się go w celu:
- zapewnienia optymalnych warunków zwierzętom i roślinom,
- wykrycia różnych nieprawidłowości, w tym: anomalii, spowodowanych wyciekami trujących substancji, ścieków, chemikaliów itp.,
- oceny jakości wody na kąpieliskach strzeżonych,
- oceny skali zmian klimatycznych na określonym terytorium.
Instytucje takie jak: IMGW, Wody Polskie czy GIOŚ prowadzą stałe oraz cykliczne pomiary temperatury w polskich rzekach i jeziorach. Zebrane informacje, dotyczące wysokości i rozkładu temperatur, przydają się między innymi do oceny skali zmian klimatycznych.
Na czym polega pomiar temperatury wody na dnie jeziora?
Aby móc sprawdzić, jaka jest temperatura wody na dnie jeziora, trzeba wykonać pomiary w różnych częściach akwenu. Badanie polega na tym, że w kilku reprezentacyjnych miejscach zostają umieszczone przyrządy pomiarowe, które odnotowują temperaturę na określonej głębokości, w pewnym przedziale czasowym. Zebrane wyniki są następnie archiwizowane i wykorzystywane do celów analitycznych i porównawczych.
Warto pamiętać o tym, że istnieją duże różnice pomiędzy wartościami temperatury w zbiornikach płytkich i głębokich. Znaczne wahania temperatur można też zaobserwować w ciepłych miesiącach i w miejscach, gdzie następują zrzuty wód opadowych lub ścieków. Pomiary powinny być zatem prowadzone w kilku lub nawet kilkunastu miejscach, bliżej brzegu i na środku akwenu, co daje większą wiarygodność prowadzonych analiz.
Jakie urządzenia służą do pomiarów temperatury wód rzek i jezior?
Dawniej do badania temperatury wody służyły głównie termometry rtęciowe. Obecnie największym uznaniem osób prowadzących pomiary podwodne, cieszą się wodoodporne termografy. W trudnych warunkach sprawdza się też cyfrowy miernik temperatury cieczy z opcją automatycznego zapisu danych jak na przykład TG-4100, zatapialny rejestrator temperatury.
Rejestrator temperatury TG-4100 wyróżnia to, że pracuje zarówno za płyciznach, jak i na głębokościach do 500 m. Urządzenie ma charakterystyczną, żółtą obudowę, dzięki czemu jest dobrze widoczne pod wodą. Kilka rejestratorów zlokalizowanych w różnych miejscach akwenu, tworzy sieć punktów pomiarowych. Po wyjęciu rejestratorów z wody dane można szybko zebrać i przetworzyć, używając pada USB i oprogramowania Tinytag Explorer. Wykresy temperatur mogą mieć formę tabeli, wykresów lub słupków, w zależności od indywidualnych potrzeb.
Jak sprawdzić rozkład temperatury wody w jeziorze lub stawie?
W jaki sposób rozpocząć pomiary przy użyciu podwodnego miernika temperatury wody z sondą? Urządzenie wystarczy wrzucić do wody (należy pamiętać o odpowiednim zabezpieczeniu miernika przed uszkodzeniem i wysunięciem na dno zbiornika). Po upływie czasu określonego w instrukcji producenta mierniki należy zebrać. Dane wystarczy następnie sczytać z kilku urządzeń za pomocą pada i komputera ze specjalnym oprogramowaniem.
Po dokonaniu importu danych, dotyczących wysokości i zakresu temperatury wody w stawie lub jeziorze, informacje można szybko i sprawnie poddać analizie. Warto pamiętać o tym, że na etapie przygotowywania urządzeń pomiarowych użytkownik sam ustawia interwał rejestracji, dzięki czemu badanie rozkładu temperatur jest miarodajne i w pełni odpowiada pewnym założeniom projektowym.