Odpady medyczne, zwane też odpadami zakaźnymi, to jeden z najbardziej niebezpiecznych rodzajów zanieczyszczeń, generowanych przez człowieka. Nieodpowiednio przechowywane, są jak tykająca bomba biologiczna z opóźnionym zapłonem! W jakiej temperaturze przechowywać odpady medyczne i jak z nimi postępować, by nie doszło do skażenia ludzi i środowiska? Odpowiadamy.
Czym są odpady medyczne i jak je gromadzić?
Definicję odpadów medycznych można znaleźć między innymi w Ustawie z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach. Są to wszelkie odpady, powstające w związku z:
- udzielaniem świadczeń zdrowotnych w szpitalach i placówkach opieki zdrowotnej,
- prowadzeniem badań laboratoryjnych i naukowych doświadczeń medycznych.
Do kwestii warunków magazynowania odpadów medycznych odnosi się również Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 października 2017 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi. Zgodnie z Rozporządzeniem odpady tego typu powinny być gromadzone w workach albo pojemnikach, odpornych na wilgoć, substancje chemiczne i uszkodzenia mechaniczne. Odpad medyczny z reguły nie nadaje się do odzysku i musi być zutylizowany termicznie w specjalistycznej spalarni.
Warunki przechowywania odpadów medycznych: o tym warto wiedzieć
Zasady przechowywania odpadów medycznych mają ścisły związek z rządowym katalogiem odpadów z dnia 9 grudnia 2014 r., w którym ustalono różne grupy i podgrupy odpadów szpitalnych i laboratoryjnych, które można znaleźć pod kodem 18. W ramach kodu 18 wyodrębniono 22 podkategorie. Obejmują one odpady zakaźne, niebezpieczne i inne. Są to na przykład:
- 18: odpady medyczne i weterynaryjne,
- 18 01 – odpady z opieki okołoporodowej,
- 18 01 02 – części ciała i organy, pojemniki na krew,
- 18 01 06 i 18 01 07 – chemikalia,
- 18 01 08 – leki przeciwnowotworowe.
Zanim odpady medyczne trafią do zakładu utylizacji, powinny być wstępnie magazynowane w odpowiednich pomieszczeniach lub urządzeniach chłodniczych. Wspomniane Rozporządzenie z dnia 5 października 2017 r. precyzuje, jaka powinna być optymalna temperatura i czas przechowywania odpadów medycznych w magazynie albo lodówce.
Temperatura i czas magazynowania odpadów medycznych: co mówi prawo?
Podmioty, odpowiedzialne za wstępne magazynowanie odpadów medycznych powinny przestrzegać kilku kluczowych zasad bezpieczeństwa i higieny. Polskie prawo ściśle reguluje bowiem wymogi, dotyczące czasu i temperatury przechowywania odpadów medycznych. Jak długo i w jakiej temperaturze można doraźnie przechowywać różne typy odpadów?
- organy ludzkie, pojemniki na krew i inne odpady, zawierające drobnoustroje lub materiał genetyczny można magazynować maksymalnie 72 godziny w temperaturze do 10ºC,
- zużyte amalgamaty, niektóre leki lub resztki posiłków, pochodzących z oddziałów zakaźnych należy przechowywać w temperaturze nie wyższej niż 18ºC nie dłużej niż 72 godziny lub nie dłużej niż 30 dni, jeśli właściwości odpadu na to pozwalają i jest on magazynowany w 10ºC,
- odpady wysoce zakaźne mogą być przechowywane w miejscu ich powstawania, lecz nie dłużej niż 24 godziny.
Temperatura przechowywania odpadów medycznych w lodówce
Przechowywanie odpadów medycznych w lodówce, schładzarce bądź innym urządzeniu przenośnym, jest zalecane w przypadku tkanek ludzkich i pojemników na krew (kod odpadów: 18 01 02). Temperatura przechowywania odpadów medycznych w lodówce z organami nie może być wyższa niż 10ºC. Sama lodówka powinna być wyposażona w termometr lub czujnik temperatury. Po upływie 72 godzin schłodzone odpady należy obowiązkowo zutylizować.
Przechowywanie odpadów medycznych w gabinecie stomatologicznym
Gabinety stomatologiczne są jednymi z miejsc, gdzie każdego dnia powstają znaczne ilości odpadów medycznych. Po zakończonych zabiegach lekarze i ich asystenci wkładają je do specjalnych worków lub pojemników, które w ciągu 2-3 dni trafiają do utylizacji. Jaka jest dopuszczalna temperatura w odpadach medycznych, takich jak: sączki, igły, serwetki, amalgamaty lub leki? Odpady, zebrane po zabiegach stomatologicznych, mogą być przechowywane w temperaturze nie wyższej niż 10ºC. Im dłużej pozostaną w cieple, tym bardziej zagrażają zdrowiu osób, znajdujących się w gabinecie.
Jak utrzymać odpowiednią temperaturę w pomieszczeniu zabiegowym, w którym powstają niebezpieczne lub zakaźne? W tym celu warto zainstalować w gabinecie precyzyjną aparaturę kontrolno-pomiarową, gniazda typu smart i rejestratory temperatury.